Invloed van jongeren op arbeidsvoorwaarden

VKP Young

VKP Young ontstond tijdens de Covid-19 pandemie. Veel jongeren binnen KLM waren ontevreden over de arbeidsvoorwaarden en voelden zich onvoldoende vertegenwoordigd. Zij begonnen onder de naam Unified KLM en bundelden niet veel later hun krachten met VKP, aangesloten bij de VCP. VKP Young maakt zich sterk voor een duurzame toekomst, inclusie & diversiteit en flexibiliteit in het werk bij KLM.

In gesprek met Ikram Mataich

In ons gesprek vertelt Ikram Mataich over hoe je als jongeren invloed kan krijgen op de arbeidsvoorwaarden.

“Binnen KLM hebben wij daar de afgelopen drie jaar een andere weg in geslagen. Gestart tijdens Covid waarin er heel veel onduidelijk was over de staatssteun, over NOW-regeling, over werktijdverkorting, eigenlijk lagen alle opties op tafel. De stem van jonge KLM-ers onder de 37 werd nauwelijks vertegenwoordigd. Op die manier ontstond het idee om onze eigen vakbond op te richten, met een team van zeven KLM-medewerkers. We kwamen er al snel achter dat het belangrijkste aspect het werven van leden was. Met een doelgerichte campagne slaagden we erin om binnen enkele weken meer dan 300 mensen aan onze vakbond te binden. Zo ontstond onze eigen vakbond, gedreven door onze gemeenschappelijke doelen en toewijding, genaamd: Unified KLM. Vervolgens rees de vraag: streven we naar een eigen vakbond of streven we naar invloed? Het bleek voornamelijk om het laatste te gaan. VKP (Vakbond voor KLM- personeel) toonde veel interesse om met ons in gesprek te gaan en te onderzoeken hoe dit haalbaar zou kunnen zijn. Een van de doelen die wij hadden, was om ook aan de onderhandelingstafel te zitten en dat is toen gelukt. Daarna zijn we gaan kijken wat leeft er onder jongeren en hoe we daar in de voorstellenbrief en de onderhandelingen nadrukkelijk aandacht voor kunnen vragen. Wat eruit is gekomen en voor jonge medewerkers aantrekkelijk is, zijn ontwikkelbudget en mogelijkheid om in het buitenland te werken, twee keer per jaar een maand lang (acht weken in totaal), 4% (de andere 2% kwam er later bij) loonverhoging en een bonus als je een medewerker aandraagt.”

“Dat was ook het doel van het webinar om te kijken hoe kan je als jongere invloed uitvoeren op je arbeidsvoorwaarden. Dit kan vooral door je aan te sluiten bij een vakbondsvereniging en door aan de onderhandelingstafel te komen; dat soort elementen hebben we toen besproken.”
“Met verschillende generaties de dialoog voeren en zo een mooi resultaat bereiken is belangrijk en dat hebben we als VKP Young gedaan met o.a. Bob van der Wal. De krachtige boodschap van het webinar was dat je door je aan te sluiten bij een vakbond invloed kunt uitoefenen.”

Ledenwerving

“Hoe kun je als bond meer leden aantrekken? Vanwege de toegenomen neiging tot jobhoppen en de grotere nadruk op salaris, is er vaak minder verbondenheid en terughoudendheid om zich aan te sluiten bij een vakbond. Bovendien is er vaak onduidelijkheid over de directe voordelen van het lidmaatschap, aangezien ze dezelfde cao krijgen. Om deze uitdagingen aan te pakken, hebben we een sessie georganiseerd om onze ideeën en initiatieven te delen. Daarnaast zijn we bij VKP gestart met een ledenactie, waarbij je een jaar lang gratis lid kunt zijn, zodat mensen direct kunnen ervaren wat het lidmaatschap te bieden heeft.”

“Het event was om ervaringen uit te wisselen en te horen wat andere vakbonden doen. We hebben gesproken over een model waarbij een medewerker al bij intreden de kennis krijgt over medezeggenschap met een verhaal van wat de vakbond doet, wat het op persoonlijk niveau kan betekenen, in je team en ook op organisatieniveau. We merken dat in tijden van crisis mensen zich wel sneller aansluiten bij een vakbond.”

“Er waren een aantal interessante voorbeelden, zo doet ACP bijvoorbeeld de belastingaangifte voor leden. De vliegeniers worden al lid bij de introductie of opleiding en hebben lidmaatschap van 99% waardoor hun stem heel bepalend is.”

“Vanuit VKP worden ook thema-avonden georganiseerd over onderwerpen die spelen binnen de medewerkers en hoe kijken we naar de toekomst en ziekteverzuim, hoe voorkom je burn-out bijvoorbeeld. Dus het is veel meer dan alleen arbeidsvoorwaarden. Nu zijn we bijvoorbeeld ook aan het kijken naar een themabijeenkomst over generatiebeleid. Er is nu weer een nieuwe generatie.”

“Wat op mij de meeste indruk heeft gemaakt is dat we hebben kunnen onderhandelen over loon. De inbreng van jong en oud vind ik belangrijk om besluiten te kunnen nemen; zo worden doelgroepen niet buitengesloten en meerdere belangen behartigd. Ook is het belangrijk dat jongeren onderdeel zijn van het besluitvormingsproces.”

“VCP Young Professionals zorgt voor een goed platvorm om gezamenlijke belangen te behartigen.”

Andere bijeenkomsten van VCP-Young Professionals in 2022

Fysieke bijeenkomst over polder en plannen kabinet n.a.v. Prinsjesdag
Een bijeenkomst een week na Prinsjesdag 2022 waarin besproken werd wat de problemen zijn waar jongeren voor staan: financiële last door de studie, hoge verwachtingen op de werkvloer en daarbuiten, het uitstellen van een gezin, psychische druk en een ontoegankelijke woningmarkt. “Met dit laatste probleem gaat het kabinet in ieder geval aan de slag”, aldus Wouter Kools, vertegenwoordiger VCP Young Professionals en van het SER Jongerenplatform. Leden van het Jongerenplatform, waar VCP Young Professionals deel van uitmaakt, worden geregeld uitgenodigd bij ministers om het gesprek aan te gaan.
Het SER Jongerenplatform heeft de problemen in diverse publicaties uitgebreid beschreven. Het eerdere advies van het Jongerenplatform heet: ‘En nu … daden!’.
Ook de rol van de vakbonden kwam tijdens de Prinsjesdagborrel aan bod: of het niet zorgelijk is dat de belangstelling voor een lidmaatschap daalt. Sacha Heemskerk van VCP YP zei dat de tevredenheid onder jongeren over wat vakbonden doen in elk geval niet afneemt. Ze waarschuwde voor een scenario waarbij jongeren het zonder bonden moeten doen. “Dan moet je veel dingen zelf op de werkvloer regelen, ook wat nu heel vanzelfsprekend is. Dat realiseren veel mensen zich niet.”

Denktank over pensioenen
Na de brede informatieve VCP-bijeenkomst over de Wet Toekomst Pensioenen waren op 25 mei 2022 de jongeren aan de beurt. Voor de pensioendenktank van VCP YP hielden VCP-beleidsmedewerker Klaartje de Boer en bestuurder Ruud Stegers een presentatie waarin ze uitgebreid ingingen op de veranderingen in ons pensioenstelsel.
Volgens de VCP-experts komen jongeren er in het nieuwe stelsel in generieke zin relatief goed vanaf. Dat neemt niet weg dat het goed zou zijn als meer jongeren zich in hun pensioen verdiepen, ook omdat een groot aantal, vooral jonge mensen, helemaal geen pensioenregeling heeft. Een handige tool zou zijn om het door VCP YP ontwikkelde Pensioenlabel voor alle werkgevers verplicht te maken. Daarop kun je in één oogopslag zien hoe goed de arbeidsvoorwaarde pensioen bij een bedrijf is geregeld.

In de SER-verkenning wordt tevens gepleit voor het instellen van een zogeheten Pensioenlabel, dat werknemers direct zicht geeft op de arbeidsvoorwaarde pensioen bij een (potentiële) werkgever. Het idee is afkomstig van VCP YP, die hier al eerder aandacht voor vroeg. Het nieuwe pensioenstelsel heeft grote gevolgen voor jongeren omdat pensioenopbouw aan het begin van het werkende leven nu belangrijker wordt. In deze fase werken jongeren vaker in flexcontracten en wisselen ze veel van baan. Bovendien zijn veel jongeren niet of nauwelijks op de hoogte van hun pensioenopbouw en het belang daarvan. Een Pensioenlabel is een handzame tool die hen verder helpt voor later.

DNB in gesprek met jongeren
VCP YP is samen met andere jongeren en jongerenorganisaties in gesprek gegaan met president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) en bestuurslid Frank Elderson van de Europese Centrale Bank (ECB). Het doel van de bijeenkomst was om op te halen wat er leeft onder jongeren en welke ideeën er zijn. Het gesprek stond in het teken van de economie van de toekomst én de hoge inflatie.
Al snel werd tijdens de bijeenkomst duidelijk dat jongeren veel onzekerheid ervaren en daardoor vaker naar andere manieren zoeken om vermogen op te kunnen bouwen, zoals crypto, nu een koopwoning voor velen onbereikbaar is. Ook de huurmarkt is onvoldoende toegankelijk voor jongeren. “De woningmarkt is niet het enige probleem. Jongeren beginnen vaak al met een lastige positie vanwege een studieschuld, wat gevolgen heeft voor het kunnen kopen van een woning. Ook worden jongeren vaker geraakt door de flexibele arbeidsmarkt en bouwen zij vaker geen of minder pensioen op. Dit werkt allemaal op elkaar in waardoor jongeren levensfasen uitstellen”, zegt Heemskerk. Ze roept dan ook op om vaker over de verschillende dossiers heen te kijken.
Jongeren realiseren zich erg goed dat als er niet op het juiste tempo aan de klimaatproblematiek wordt gewerkt, dit ernstige gevolgen heeft voor hun eigen toekomst. Ylona Mak, bestuurslid van VCP YP en Jong Rabo deed de oproep om vooral nu aan de slag te gaan in plaats van er over te praten. “We zullen veel meer moeten samenwerken om de klimaatdoelen te halen. Er wordt echt nog te weinig gedaan in het kader van duurzaamheid.”
De input van deze bijeenkomst wordt gebruikt om gericht onderzoek te kunnen doen en wordt meegenomen in adviezen richting politiek Den Haag over concrete maatregelen. “Het is zeer positief dat deze bijeenkomst is georganiseerd en jongeren de gelegenheid hebben gekregen om hun stem te laten horen”, zegt Heemskerk.

PensioenLab viert 10-jarig jubileum op eindevent
Stichting PensioenLab bestaat alweer tien jaar. Dat werd 17 mei 2022 gevierd tijdens het eindevent. “Er is veel bereikt de afgelopen jaren, maar er is nog genoeg werk aan de winkel”, zegt Sacha Heemskerk, bestuurslid van Stichting PensioenLab. Tijdens het eindevent hebben jongeren hun adviezen gepresenteerd aan de pensioensector én zijn de diploma’s overhandigd aan de jongeren om aan de slag te gaan als pensioenfondsbestuurder.
De oproep van jongeren aan de sector is: ‘Ga met de adviezen aan de slag!’ Zie voor een volledig overzicht van de adviezen het visieboek.

Jonge pensioenfondsbestuurders
In 2022 heeft PensioenLab in samenwerking met SPO tien jongeren opgeleid tot pensioenfondsbestuurder. De SPO-opleiding is door PensioenLab aangevuld met werkbezoeken, masterclasses en een boardroom simulatie. Ook hebben de jongeren tijdens het opleidingstraject stage gelopen bij een pensioenfonds om direct praktijkervaring op te doen. Tijdens het eindevent hebben zij het diploma (geschiktheidsniveau-A) in ontvangst mogen nemen en kunnen zij aan de slag in de sector als pensioenfondsbestuurder.