19 juni 2025
Overheid en sociale partners moeten langs meerdere sporen bijdragen aan een hogere groei van de arbeidsproductiviteit. Belangrijke stappen hierin zijn sociale innovatie, stimuleren van innovatieve verdienmodellen en investeren in onderwijs, onderzoek en ontwikkeling.
Dit staat in het SER-briefadvies ‘Samenwerken voor arbeidsproductiviteitsgroei’. “Nederland plukt nog veel te weinig de vruchten van innovatie. Voor het verbeteren van waardig werk, voor de tekorten op de arbeidsmarkt, maar ook het behouden van onze welvaart is het verbeteren van de arbeidsproductiviteit belangrijk”, benadrukt VCP-voorzitter en SER Raadslid Nic van Holstein.
De sociale partners willen samen met het kabinet werken aan groei van de arbeidsproductiviteit. Dit is nodig voor het verdienvermogen van de Nederlandse economie op lange termijn, het verlagen van de werkdruk en het verbeteren van de kwaliteit van werk en van de arbeidsvoorwaarden. Op deze manier staat de groei van de arbeidsproductiviteit in dienst van brede welvaart, waarbij samenleving, economie en ecologie met elkaar in balans zijn.
Arbeidsproductiviteit wordt voor een belangrijk deel bepaald door de kwaliteit van menselijk kapitaal. Dit vraagt om verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs, het organiseren van leven lang ontwikkelen, investeren in onderzoek & ontwikkeling, versterken van digitale vaardigheden, investeren in een gezondere (beroeps)bevolking, bevorderen van mobiliteit naar productiever werk en het integreren van mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.
De sociale partners willen zelf inzetten op een reële loongroei in lijn met de groei van de arbeidsproductiviteit, zodat bedrijven worden geprikkeld om te investeren in technologie die de arbeidsproductiviteit verhoogt en Nederland zichzelf niet uit de markt prijst. “Veel verdienmodellen zijn gericht op lage lonen, waardoor de kosten van innovatie relatief te hoog zijn. Over de gehele linie is het nu aantrekkelijker om meer arbeid te vragen in plaats van het werk beter, slimmer en innovatiever te doen. De prikkels voor arbeidsproductiviteit staan verkeerd”, volgens de VCP-voorzitter.
De SER adviseert ook het Nederlandse bedrijfsleven om meer te investeren in onderzoek & ontwikkeling. Van even groot belang is het toepassen van technologische en sociale innovaties in (mkb-)bedrijven en een gerichtere inzet op het delen van kennis. “Jarenlang wordt ingezet op technologische innovatie: topsectoren, investeringsfondsen, sleuteltechnologieën. Maar de praktijk is dat onderzoek en ontwikkeling in Nederland achterblijft. Er wordt bezuinigd op fundamentele brede wetenschap en de focus ligt te eenzijdig op technologische innovatie. Sociale innovatie wordt veelal vergeten”, zegt Van Holstein. “Daarnaast moeten bedrijven volgens de VCP ook zelf veel meer investeren in mensen, leven lang ontwikkelen en ruimte geven aan professionals.