9e Pensioennieuwsbrief VCP: Wet Toekomst Pensioenen in de Eerste Kamer

Behandeling van de pensioenwet in de Eerste Kamer
De behandeling van het wetsvoorstel Wet Toekomst Pensioenen (WTP) is in januari dit jaar begonnen. Na een technische briefing door ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (verder ministerie) volgde een tweetal deskundigenbijeenkomsten. De eerste op 14 februari ging over thema’s als uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en implementatie. Op 21 februari ging het over thema’s als rechtmatigheid en de effecten van de wet. Op 21 maart is gesproken door de senatoren met de toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) en de Commissie Parameters over de set van rekenregels (parameters) waar pensioenfondsen straks mee moeten gaan rekenen. Daarnaast hebben de senatoren namens de verschillende fracties aan het ministerie meer dan 700 vragen gesteld. Deze zijn in een omvangrijk document van meer dan 250 pagina’s recent beantwoord door het ministerie. Veel vragen en antwoorden vertonen overlap met vragen die al eerder in de Tweede Kamer zijn gesteld. Veel vragen gaan over de werking van het nieuwe pensioencontract, de compensatie, het overgaan naar het nieuwe stelsel (invaren & transitie), de juridische aspecten en zorgen over mogelijk te ontstane druk op de rechtspraak. In de beantwoording wordt meermaals aangegeven dat de voortgang van de transitie zorgvuldig zal worden gemonitord, met als doel om tijdig knelpunten in de transitie te kunnen identificeren. Zodat er waar nodig, aanvullende maatregelen genomen kunnen worden. Welke dat dan zijn, wordt echter niet aangegeven. De senatoren zullen in april nog een tweede ronde schriftelijke vragen gaan stellen.

Inzicht in lagere wet- en regelgeving
Enkele senatoren hebben daarnaast gevraagd duidelijk te maken hoe alle lagere wet- en regelgeving er uit komt zien. Dit voordat zij tot plenaire behandeling over willen gaan. De besluiten die nu voorliggen voor advies door de Raad van State, zijn door het ministerie openbaar gemaakt via de zogeheten wetgevingskalender, waar alle nationale wetgeving op te vinden is.
Het gaat dan om het besluit netto pensioen, waar de Raad van State al heeft aangegeven er geen overwegingen bij te hebben. Het besluit inzake de experimentwetgeving voor zelfstandigen en pensioen en het besluit Wet Toekomst Pensioenen liggen nog voor bij de Raad van State. Op alle drie de besluiten heeft de VCP gedurende de consultatieperiode al eerder diverse overwegingen en suggesties ter verbetering meegegeven. Ook wordt er achter de schermen door het ministerie nog gewerkt aan enkele ministeriële regelingen. Die zullen in april aan de beide Kamers in concept worden aangeboden.

Doorkijk: verdere proces
Het ministerie probeert de Eerste Kamer zo tijdig mogelijk hier allemaal van te voorzien. Want de door hen beoogde datum waarop de wet in moet gaan, is al 1 juli 2023. De planning is vooralsnog om de behandeling in de Eerste Kamer nog in mei af te ronden.
Of dat realistisch is ook nu er een andere samenstelling komt van de Eerste Kamer, zal gaandeweg moeten blijken. Mogelijk stemt de huidige Eerste Kamer nog over het wetsvoorstel en anders zal ook in de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer mogelijk een (krappe) meerderheid zijn voor de WTP. De huidige coalitie is dan wel afhankelijk van steun van enkele kleinere partijen. De verhoudingen zullen vanaf juni in de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer anders zijn gezien de forse winst voor de BoerBurgerBeweging (BBB). De BBB is tegen de nieuwe pensioenwet. Wat er zal gaan gebeuren, is op dit moment lastig in te schatten. De VCP volgt de behandeling op de voet.

VCP geeft uitleg over nieuwe pensioenstelsel
Op een drukbezochte bijeenkomst, zowel fysiek als online, heeft VCP-bestuurder Ruud Stegers uitvoerig uitleg gegeven over pensioenen en de nieuwe pensioenwet. VCP-voorzitter Nic van Holstein gaf een toelichting op het proces dat de VCP daarbij heeft doorlopen. De bijeenkomst was georganiseerd door Vakbond De Unie en de VCP en stond onder dagvoorzitterschap van Reinier Castelein, voorzitter van De Unie. Van de gelegenheid tot het stellen van vragen werd door de aanwezigen ruim gebruik gemaakt. Aan leden van diverse bonden die lid zijn van de VCP, werd uitgelegd hoe we bij deze wet uitkwamen. En wat er nu staat te gebeuren. Een kort verslag kunt u hier teruglezen. Wanneer u de bijeenkomst heeft gemist, kunt u deze terugkijken. Dat kan door op deze link te drukken.

Tekst loopt door onder afbeelding

Partijen zijn zich al aan het voorbereiden – proactief aan de slag
Ondanks dat de wetgeving nog voorligt in de Eerste Kamer, zijn veel cao-partijen en ondernemingsraden (waar er geen cao-partijen betrokken zijn bij de pensioenregeling) al proactief in overleg met de pensioenuitvoerders en aan het nadenken welke gevolgen het nieuwe pensioenstelsel heeft voor de bestaande pensioenregelingen. Zij zijn in kaart aan het brengen wat dat betekent voor de nieuw te maken afspraken over de arbeidsvoorwaarde pensioen. De transitie naar het vernieuwde pensioenstelsel is een complex en meerjarig traject. Er moeten straks tussen werknemersorganisaties en werkgevers hierom goede afspraken gemaakt worden over verschillende onderdelen zoals de nieuwe pensioencontracten en het nabestaandenpensioen, maar zeker ook bijvoorbeeld over de compensatie. Pensioen gaat in het nieuwe stelsel anders worden opgebouwd en daardoor kunnen groepen rond de middelbare leeftijd, zonder goede afspraken, nadelig worden geraakt. Uiterlijk 1 januari 2025 is de uiterste datum voor al deze afspraken. Afspraken die in een helder transitieplan moeten worden opgenomen. Daarna begint de implementatieperiode. Uiterlijk 1 januari 2027 moeten alle pensioenregelingen zijn aangepast.

De VCP houdt nauw contact met bonden die al in dit proces zitten en biedt ondersteuning waar gewenst. Enige zorg is er wel rondom de wijze waarop diverse werkgevers om willen gaan met de compensatie. Waar wij in het pensioenakkoord overeengekomen zijn dat adequate compensatie noodzakelijk is, zien we nu op diverse tafels dat werkgevers hiervoor geen verantwoordelijkheid willen nemen en de kosten bij de deelnemers leggen. Ook wordt de transitie op enkele tafels aangegrepen om te nivelleren, waardoor inkomens van 1,5 keer modaal al benadeeld worden. Beide constateringen zijn voor de VCP niet acceptabel. Alle werkgevers, inclusief de overheid, dienen hun verantwoordelijkheid te nemen aangezien zij ook de voordelen van het nieuwe systeem pakken. Daarbij mogen de nadelen niet eenzijdig naar één groep deelnemers geschoven worden.

Tekst loopt door onder afbeelding

Website voor pensioenprofessionals
Op de website www.werkenaanonspensioen.nl kunnen werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers allemaal handige informatie vinden om hen hierbij te helpen. Voor de verschillende fases en per onderwerp en soort pensioenuitvoerder is informatie te vinden voor werkgevers(-) en werknemersorganisaties. De informatie wordt regelmatig geactualiseerd, uitgebreid en aangevuld. Er is ook een speciale pagina ingericht met informatie voor ondernemingsraden en voor de personeelsvertegenwoordiging voor die gevallen dat er geen vakorganisaties betrokken zijn bij de totstandkoming van de pensioenregeling en de afspraken daarover. Of de ondernemingsraad een rol heeft, kunt u hier onderzoeken.

Tekst loopt door onder afbeelding

Website voor de gewone mens op straat
Door het ministerie is er daarnaast gewerkt aan een website met meer algemene informatie. Op www.onsnieuwepensioen.nl kan men daar antwoorden lezen op vragen zoals: Waarom komen er nieuwe regels voor het pensioen? Wat verandert er en wat blijft hetzelfde?

Later dit jaar als de Wet Toekomst Pensioenen door de Eerste Kamer daadwerkelijk per 1 juli 2023 wordt aangenomen, zal er ook nog een brede publiekscampagne worden uitgerold. Hier wordt nu door het ministerie samen met de betrokken partijen, waaronder de sociale partners, aan gewerkt.