Daling naleving medezeggenschap werknemers zorgelijk

De Vakcentrale voor Professionals (VCP) vindt het een zorgelijke ontwikkeling dat de naleving van de Wet op de Ondernemingsraden is gedaald. De VCP hecht grote waarde aan goede medezeggenschap en goed overleg binnen organisaties, want dit leidt tot duurzame arbeidsverhoudingen.

Belangrijke oorzaak is flexibilisering van de arbeidsmarkt
Slechts 67% van de organisaties die verplicht zijn een ondernemingsraad te hebben, heeft er een. Dit betekent sinds 2011 een daling van 4%. Uit onderzoek blijkt dat er meerdere redenen ten grondslag liggen aan deze daling. De daling is voornamelijk merkbaar in de sectoren waar tevens de flexibilisering de afgelopen jaren is toegenomen. Het onderzoek trekt dan ook de conclusie dat hoe groter het aantal tijdelijke werknemers in bedrijven is, hoe lager het nalevingspercentage voor medezeggenschap. Dit vindt de VCP een zeer zorgelijke ontwikkeling: Medezeggenschap begint bij een ‘normaal contract’ zodat werknemers betrokken raken bij de onderneming en medezeggenschap op een degelijke wijze invulling krijgt.

Niet naleving vaak wegens onvoldoende behoefte werkgever
Vier van de tien werknemers in organisaties waar geen OR is ingesteld, geven aan dat de werkgever/bestuurder daar geen behoefte aan heeft, en volgens bijna een kwart van deze werknemers heeft het personeel er geen behoefte aan. Daar waar geen OR is ingesteld, geeft tweederde van de werkgevers aan dat het personeel er geen behoefte aan heeft en de helft geeft aan dat er voldoende andere vormen van overleg zijn. Dit bleek ook uit het onderzoek dat vorige week is verschenen in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Diverse mogelijkheden om naleving te bevorderen
Volgens deelnemers aan het kwalitatieve onderzoek zou de wetgever moeten streven naar 100% naleving. Om naleving te bevorderen denken zij in eerste instantie aan positief stimuleren en in tweede instantie aan sancties. Instrumenten die kunnen helpen zijn: ‘pas toe of leg uit’, verplichte vermelding in jaarverslag, evenals het voor bestuurders behalen van Permanente Educatiepunten, zoals die voor toezichthouders in een aantal sectoren worden gehanteerd. Ook een registratieplicht bijvoorbeeld bij de Kamer van Koophandel zou nuttig kunnen zijn. Een instrument voor het niet naleven zou een bestuurlijke boete kunnen zijn als ook een hardere sanctie op het niet hebben van een OR bij insolventie.

Goede medezeggenschap leidt tot win/win-situaties
De VCP ziet in het onderzoek aanleiding om een betere naleving te bespreken in de SER-commissie Bevordering Medezeggenschap. De VCP maakt zich onder andere via die commissie hard voor goede medezeggenschap en de naleving van de WOR. Goede medezeggenschap betrekt werknemers bij de totstandkoming van besluiten in de onderneming. Via medezeggenschap kunnen de werknemers invloed uitoefenen op het beleid en de gang van zaken in de onderneming waarin zij werken. Anderzijds krijgt de leiding van de onderneming zo belangrijke informatie vanaf de werkvloer. Daar kan de leiding haar voordeel mee doen, bijvoorbeeld bij het bepalen van het te voeren beleid en bij besluitvorming.