Informatie voor kaderleden l Nummer 1, 2009
15 januari 2009
Inhoud:
• 2009: jaar vol onzekerheden
• SER-verklaring internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen
• Stand van zaken werktijdverkorting
• Aanvullend advies Raad voor de rechtspraak over maximering ontslagvergoeding
• Klinkende overwinning EVV
• Conferentie ‘Werkende Gezinnen’
• Overzicht premies en belastingen 2009
In dit eerste MHP-bulletin van dit jaar wil ik om te beginnen alle lezers een voorspoedig en vooral gezond 2009 toewensen. Het jaar 2008 was voor de MHP een enerverend jaar. De wisseling van de wacht wat betreft het voorzitterschap per 1 juli was voor mij persoonlijk een belangrijke gebeurtenis. Ik had de eer Ad Verhoeven na 10 jaar als voorzitter op te volgen en wil een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van de MHP geven. Aan enthousiasme ontbreekt het mij niet en de contacten met allerlei verschillende groepen uit de MHP-achterban vormen een enorme stimulans. Hierdoor ben ik ervan overtuigd dat veel mensen het belang waarvoor de MHP staat, inzien.
Al snel na mijn aantreden werd de MHP onaangenaam verrast door de deal om de ontslagvergoeding vanaf een jaarinkomen van € 75.000 af te toppen op een jaarsalaris. Als enige partij heeft de MHP dit akkoord niet ondertekend in het Najaarsoverleg. Het wetsvoorstel hiertoe ligt nu nog ter advisering voor bij de Raad van State, maar zal spoedig worden behandeld in de Tweede en Eerste Kamer. De lobby vanuit de MHP om niet in te stemmen met dit wetsvoorstel is al op volle gang gekomen. In het Najaarsoverleg op 7 oktober is op centraal niveau afgesproken dat de contractloonstijging in 2009 niet boven de 3,5% zal uitkomen. Op dat moment was nog niet te voorzien dat de kredietcrisis zo’n impact zou hebben op de reële economie. Het jaar 2009 zal hoogstwaarschijnlijk vooral in het teken staan van een economische recessie. De opgave voor de MHP en de aangesloten organisaties is vooral om de werkgelegenheid voor mensen te behouden. Daarmee zal de stijging van de lonen meer op de achtergrond terechtkomen. De Regeling werktijdverkorting is een voorbeeld van een gezamenlijk initiatief van sociale partners om werkgelegenheid te behouden in sectoren, waarvan wij weten dat die onder normale omstandigheden economisch gezond zijn te noemen.
De MHP kijkt er met trots op terug dat wij er in het Najaarsoverleg voor hebben gezorgd dat de AOW-uitkering voor àlle gepensioneerden wordt verhoogd en niet alleen voor de mensen met een laag inkomen. Een voorstel om de koopkracht van gepensioneerden met een aanvullend pensioen via een voorlopige indexering extra te ondersteunen kreeg helaas onvoldoende steun van politieke partijen en heeft het daarom niet gehaald. De MHP zal echter de inkomenspositie van gepensioneerden met een aanvullend pensioen nauwlettend blijven volgen en hiervoor politieke aandacht blijven vragen.
Maar er zal meer moeten gebeuren. Want uiteindelijk zijn de mensen die hun baan kwijt raken, de grote verliezers van de crisis. De MHP zal de komende maanden met extra voorstellen komen om de schade van de recessie te beperken. Kortom, 2009 zal nog een turbulent jaar kunnen worden.
Ik wens een ieder sterkte toe, die een onzeker jaar voor de boeg heeft. De MHP en de aangesloten organisaties zullen u in ieder geval terzijde staan. De MHP zal de politiek scherp volgen en de effecten van voorgestelde maatregelen helder voor u doorrekenen. Tot slot zal de MHP in het komende jaar extra aandacht vragen voor een aantal specifieke thema’s, waarover ik u graag in komende bulletins informeer. Neemt u van mij aan dat de MHP het nieuwe jaar voortvarend is gestart !
Richard Steenborg, voorzitter MHP
SER-Verklaring internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen
De Sociaal Economische Raad (SER) roept het bedrijfsleven op actief invulling te geven aan de wijze waarop het met verantwoord ketenbeheer omgaat. De SER-Verklaring internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) biedt hiervoor de uitgangspunten. Alle partijen binnen de SER hebben de verklaring onderschreven. SER-voorzitter Rinnooy Kan heeft de mede door de MHP ondertekende verklaring eind december aan staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken overhandigd. De richtlijnen en aanbevelingen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO/OECD) en de internationale Kamer van Koophandel (ICC) vormen mede de basis van deze verklaring. Het gaat nu vooral om de nadere invulling en toepassing hiervan in de praktijk van het internationaal ondernemen, waardoor ook good practices worden bevorderd, zoals betere arbeidsomstandigheden bij toeleveranciers. Aan bedrijven wordt gevraagd hierover in hun jaarverslag of in een afzonderlijk verslag te rapporteren. De SER heeft de Raad van de Jaarverslaggeving gevraagd aanbevelingen op te stellen hoe bedrijven dit het beste kunnen doen.
Een speciale SER-commissie gaat vanaf 2009 op basis van de verslagen van bedrijven een jaarlijkse voortgangsrapportage opstellen. Hierin worden vermeld het aantal bedrijven dat verslag doet, de inhoud van deze verslagen, good practices, maar ook gesignaleerde knelpunten en problemen. Namens de MHP zal bestuurder Eddy Haket deel uitmaken van deze commissie. De SER-verklaring is te downloaden via www.ser.nl.
Stand van zaken werktijdverkorting
Tot en met 13 januari hebben 266 bedrijven toestemming gekregen om gebruik te maken van de regeling werktijdverkorting (wtv) in verband met de kredietcrisis. Met deze toekenningen is ongeveer 50% van het maximum van 20.000 fte’s gemoeid. Van ruim 100 bedrijven zijn de aanvragen afgewezen. De meeste daarvan voldeden niet aan het omzetcriterium. Bedrijven moeten in de twee maanden voorafgaand aan de aanvraag een omzetverlies hebben van tenminste 30%, willen zij in aanmerking komen voor de tijdelijke regeling. Het kabinet heeft de tijdelijke regeling in eerste instantie met veertien dagen verlengd tot 15 januari 2009. De werktijdverkorting wordt in beginsel voor zes weken verleend en kan daarna drie keer worden verlengd tot maximaal 24 weken.
Op aandringen van de Stichting van de Arbeid, waarvan de MHP deel uitmaakt, heeft minister Donner besloten de wtv-regeling voor een tweede keer te verlengen tot 1 maart a.s. Op dit moment is nog onbekend of het maximum van 20.000 fte’s ook verruimd zal worden. Hierover zal het kabinet op korte termijn nog een besluit nemen.
Aanvullend advies Raad voor de rechtspraak over maximering ontslagvergoeding
Eerder is in dit bulletin geschreven over het advies van de Raad voor de rechtspraak ten aanzien van het wetsvoorstel dat erop gericht is de ontslagvergoeding in ontbindingszaken te maximeren op het jaarsalaris indien dit gelijk aan of hoger is dan € 75.000. Naar aanleiding van dat advies heeft het Ministerie van Justitie een aanvullend advies gevraagd aan de Raad. Dat gaat over de vraag hoe de onderhandelingsvrijheid van werknemer(s) en werkgever(s) zich verhoudt tot het wetsvoorstel.
Van belang is dat de aanvullende adviesaanvraag niet gaat over de vraag of er een juridisch houdbare grondslag is voor de gekozen grens van € 75.000. De Raad gaat uitsluitend in op de aanvullende adviesaanvraag. De kritiek van de Raad over het ontbreken van een juridisch houdbare grondslag voor de keuze van de arbitraire grens van € 75.000 staat daarmee nog volledig overeind.
In brieven van minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) van 8 en 9 oktober 2008 aan de Tweede Kamer, waarin Donner rapporteerde over de uitkomst van het Najaarsoverleg, meldde hij dat door het wetsvoorstel maximering ontslagvergoeding de onderhandelingsvrijheid van werknemer(s) en werkgever(s) niet aangetast zou worden.
De Raad vond in oktober 2008 dat in het wetsvoorstel, dat de verantwoordelijkheid van minister Hirsch Ballin van Justitie is geworden, onvoldoende duidelijk was gemaakt hoe er in de praktijk met de onderhandelingsvrijheid door de rechter zou moeten worden omgegaan. Ook de memorie van toelichting gaf die duidelijkheid niet. De aanvullende adviesaanvraag van Hirsch Ballin zegt in de aangepaste memorie van toelichting dat de kantonrechter altijd ambtshalve maximering van de ontslagvergoeding zal moeten toepassen behalve als partijen vinden dat de hardheidsclausule in het wetsvoorstel van toepassing is en maximering naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
Naar onze mening wordt de contractuele vrijheid daarmee zeer gedecimeerd. Als de onderhandelingsvrijheid niet zou worden aangetast zoals Donner de Tweede Kamer heeft toegezegd, kan het volgens de MHP niet zo zijn dat die vrijheid alleen aan de orde is als het gaat om de invulling en toepasselijkheid van de hardheidsclausule in concrete gevallen. De hardheidsclausule is namelijk een uitzondering op de regel.
De Raad geeft geen beleidsmatig oordeel over de wijziging in het standpunt van Justitie maar zegt alleen dat, als Hirsch Ballin vindt dat de rechter in vrijwel alle gevallen ambtshalve moet maximeren, dat beter in de wetstekst vermeld wordt en niet alleen in de memorie van toelichting. Alleen dan wordt volgens de Raad buiten twijfel gesteld dat de rechter het wettelijk maximum toepast ook als partijen het eens zijn over een hogere vergoeding.
Met de switch van Sociale Zaken naar Justitie is inhoudelijk een draai van 180 graden gemaakt en lijkt het kabinet met twee monden te spreken. De draai als voortschrijdend inzicht af te doen zou te gemakkelijk de toezegging van Donner aan de Tweede Kamer tot het verleden laten behoren. Teleurstellend is ook dat nu meer op de wetstechniek wordt gelet en veel minder op de sociale gevolgen voor werknemers die met werkloosheid worden bedreigd en een geringe kans op werk hebben. Dit waar de Raad in oktober 2008 heeft erkend dat vooral deze groepen zullen worden getroffen door het wetsvoorstel.
De maximering kan het beste worden ontlopen door niet meer via de kantonrechter tot een einde van het dienstverband te komen. Onderhandelingsvrijheid heeft te maken met zowel collectieve als individuele onderhandelingen. Zolang in die situaties de gang naar de kantonrechter kan worden gemeden en het einde dienstverband via de vorm van de beëindigingsovereenkomst kan worden gerealiseerd zodat de maximering niet aan de orde komt, is er op het eerste gezicht niets mis met de voorgestelde aanscherping in het wetsvoorstel. Men moet echter wel in de positie verkeren iets af te kunnen dwingen omdat de werkgever ook weet dat uiteindelijk de gang naar de kantonrechter wel leidt tot maximering, afgezien van de hardheidsclausule. Dat heeft daarmee ook direct gevolgen voor de wijze waarop sociale plannen tot stand komen.
Met het aanvullend advies heeft Justitie meer duidelijkheid gebracht over het onderwerp van de resterende onderhandelingsvrijheid. De inhoud van de duidelijkheid is echter bijzonder teleurstellend want het staat haaks op de toezeggingen van Donner aan de Tweede Kamer op dit punt. Daar waar de lente heet dreigt te worden, is aanscherping van de maximering een item dat tot meer temperatuurstijging zal leiden. Ook is van belang wat de Raad van State zal adviseren en wat het kabinet met dat advies gaat doen. Op het moment van schrijven van dit bulletin was het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel nog niet bekend. De MHP houdt de ontwikkelingen op dit dossier onverkort scherp in de gaten.
Eind december jl. heeft onze Europese koepelorganisatie EVV een overtuigd resultaat behaald in de strijd over de herziening van de arbeidstijdenrichtlijn. Na langdurige onderhandelingen waren de lidstaten van de Unie het medio 2008 eindelijk eens over de maximale lengte van een gemiddelde werkweek van 48 uur. De adder was echter dat individuele lidstaten hieronder uit konden komen via de zgn. opt-out-regeling en met hun toestemming langer werken konden laten toestaan. Het EVV verzette zich heftig tegen deze deal.
Een ander hoofdbezwaar betreft aanwezigheidsdiensten. Deze tellen niet mee als arbeidstijd als het aan de lidstaten ligt. Ook hierover denkt het EVV anders.
Over deze en andere geschillen is lang en heftig gestreden, tot en met de stemming in december jl. in het Europese Parlement, dat o.m. de genoemde voorstellen inzake opt-out en aanwezigheidsdiensten verwierp. Voorwaar een mooi resultaat voor het EVV, omdat de internationale vakbeweging heeft getoond dat met succes kan worden gestreden tegen de (verdere) afbouw van werknemersrechten.
De discussie is echter nog niet voorbij: er volgt nog een laatste ronde, zeg maar een soort bemiddelingspoging, die waarschijnlijk eind van deze maand begint. Vooraf is echter duidelijk dat het Parlement na genoemde stemmingen in december 2008 gesterkt de onderhandelingen kan beginnen. Hopelijk lukt het om vóór de verkiezingen voor een nieuw Parlement in juni 2009 tot een voor werknemers betere deal te komen. Wij houden u op de hoogte.
Conferentie ‘Werkende Gezinnen’
Op 9 maart a.s. organiseert het Ministerie van Jeugd & Gezin, samen met de Ministeries van SZW en OC&W en met medewerking van de centrale werkgevers- en werknemersorganisaties (waaronder de MHP) het congres ‘Werkende gezinnen, slimme combinaties van werk & privé’. Werkgevers zijn – afgezien van de economische recessie – voortdurend op zoek naar talentvol, gekwalificeerd en gemotiveerd personeel. Veel mensen willen wel (meer) werken, als het goed te combineren is met het gezin. De keuzevrijheid van gezinnen voor de combinatie werk en privé zou daarom vergroot moeten worden. Hoe kunnen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt elkaar op dit punt beter gaan vinden ? Dat staat centraal op deze conferentie. Het gaat dus om vragen als:
• Wie loopt waar tegenaan in de combinatie van werk en privé ?
• Wat kost het werkgevers om de combinatie werk en gezin verder te verbeteren ?
• Wat kan het hen opleveren ?
• Wat kan de overheid doen ?s
• Wat wordt van de kant van werknemers verwacht ?
Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat de deelnemers ieder hun steentje bijdragen in de discussie en dat ideeën en situaties vanuit de praktijk worden uitgewisseld.
Geïnteresseerden kunnen zich voor deze conferentie vanaf maandag 19 januari a.s. aanmelden via www.werkendegezinnen.nl. De conferentie zal plaatsvinden in de Schiecentrale te Rotterdam op maandag 9 maart van 12.30 uur tot 17.00 uur. Deelname is gratis.
Overzicht premies en belastingen
Download premies en belastingen 2009 als PDF.
