70 jaar SER: polderen in tijden van polarisatie

Afgewogen adviezen

De SER is het symbool van het overleg tussen werkgevers en werknemers: een plek waar ‘tout Nederland’ bij elkaar komt om op basis van inhoud duiding te geven aan sociaal-economische ontwikkelingen. In 70 jaar is de samenleving flink veranderd, denk aan de individualisering, globalisering en duurzaamheid. Tegelijk is de taak van de SER om juist bij dit soort sociaal-economische ontwikkelingen stil te staan en hierover afgewogen adviezen uit te brengen. Hoe geef je daar anno 2020 vorm aan?

Welzijn

Volgens Nic van Holstein is het zaak dat er behalve voor welvaart ook aandacht is voor welzijn. “In een samenleving die steeds verder gepolariseerd raakt, moeten we in de eerste plaats weten wat mensen raakt. Neem bijvoorbeeld het besteedbaar inkomen, er is veel onzekerheid bij mensen over vaste lasten en uitgaven aan zaken als zorg, verduurzaming en energie. En er is onzekerheid bij jongeren over hun flexibel contract, ze stellen levensgebeurtenissen uit, en hebben onvoldoende grip op hun eigen loopbaan.”

Mens centraal

“De mens moet centraal staan in ons denken en doen, ons beleid en alles wat er mee samenhangt”, zegt Amerik Klapwijk. “Maar niet vanuit een mensbeeld dat volledig geënt is op individualisme en zelfredzaamheid. Investeren in onderwijs, wetenschap en zorg zijn de noodzakelijke bouwstenen voor de samenleving van morgen, daar gaat het om.”

Vertrouwen

Door de mens en ook de professional centraal te stellen, wordt beter zichtbaar wat er achter polarisatie zit, zegt Van Holstein. “Vandaar ook dat er tijdens de totstandkoming van SER-adviezen nauw contact is met onze vakorganisaties, die volgens SCP-onderzoek veel vertrouwen genieten. Doelen moeten tenslotte aansluiten bij wat mensen ervaren.”

Breed oriënteren

VCP-beleidsmedewerker Sacha Heemskerk wijst erop dat de SER zich steeds breder oriënteert bij het maatschappelijk middenveld. “Zo zijn zorgprofessionals geraadpleegd bij het SER-advies Zorg voor de toekomst. Er werd een speciale bijeenkomst belegd waaraan onder meer verpleegkundigen, logopedisten, basisartsen, specialisten en huisartsen deelnamen. Zulke trajecten zijn noodzakelijk om te komen tot een goed en breed gedragen advies. Een ander goed voorbeeld is de zogeheten Opp app die onlangs door het SER Jongerenplatform en Denktank-y is gelanceerd en waarmee alle jongeren kunnen meepraten over oplossingen om de gevolgen van de coronacrisis voor jongeren te verminderen.”

Corona

Ook de coronacrisis laat zien dat de SER een brede scope heeft, zegt Nic van Holstein. “De wereld staat niet stil en corona legt brengt kwetsbaarheden naar boven die er al waren. Denk aan de inkomenspositie van huishoudens, de kwetsbaarheid van flexwerkers, de veranderingen op de arbeidsmarkt. Het is goed dat de SER daarnaar kijkt en zoekt naar nieuwe zekerheden.” Volgens Sacha Heemskerk laat de coronacrisis zien hoe belangrijk de polder nog steeds is. “Draagvlak voor de maatregelen is ontzettend belangrijk in de strijd tegen het coronavirus. Door organisaties als de SER en de Stichting van de Arbeid kan het kabinet snel schakelen met werknemers en werkgevers om met maatregelen te komen die nodig zijn voor de arbeidsmarkt.”

Samen leven

In weerwil van de polarisatie is de SER dus goed in staat om mensen bij elkaar te brengen en te houden, zegt Amerik Klapwijk. “Polarisatie is op zich niet nieuw, de SER is in staat dit te duiden en er iets mee te doen. We moeten uiteindelijk met zijn allen zien samen te leven. Als bedrijf of mens, migrant of geboren Nederlander, oud of jong, stad of land. Het woord samenleving zegt het al. De SER moet de focus houden op een toekomst die iedereen beter maakt.”