9 mei 2023
Vorige week heeft Europees Parlement haar voorlopige positie voor de Europese AI wet bepaald. Opvallend is dat het EP ervoor pleit dat lidstaten strengere regels mogen stellen voor AI op de werkplek, zegt Catelijne Muller, VCP-adviseur in Brussel en gespecialiseerd in AI.
De VCP is blij met deze ‘opening’ omdat zowel de kansen als de risico’s van AI op de werkplek nog lang niet volledig in kaart zijn gebracht. Zeker de recente ontwikkelingen rondom grote taalmodellen zoals ChatGPT, maken dat de impact van AI op werk wel eens groter kan zijn dan we tot nu toe dachten.
Het EP wil ook dat vakbonden worden geconsulteerd voordat een hoog-risico AI-systeem op de werkplek wordt ingezet. En zo’n consultatie is niet vrijblijvend. Er moeten afspraken gemaakt worden over het gebruik van het AI-systeem en werknemers moeten worden geïnformeerd over de inzet ervan.
En het EP wil verder expliciet vermelden dat de AI-wet bestaande arbeidswetgeving en fundamentele werknemersrechten aanvult en zeker niet mag ondermijnen. Dit is een welkom voorstel, volgens Catelijne. “Zeker in de relatie werkgever-werknemer bestaan heel veel regels, zoals voor gelijke behandeling, ontslag, promotie, beoordeling, beloning, staking, collectieve onderhandelingen en ga zo maar door. We moeten ervoor waken dat dat soort zaken niet worden gereduceerd tot ‘enen en nullen’”.
Tenslotte wil het EP een vrijwel volledig verbod op biometrische identificatie en categorisering en op emotieherkenning op (onder meer) de werkplek. Dit zou betekenen dat allerlei ingrijpende vormen van werknemer surveillance niet langer zullen worden toegestaan in de EU.
Het wetgevingsproces gaat nu de laatste fase, de Triloog, in. De lidstaten, het EP en de Europese Commissie hopen de onderhandelingen over de finale tekst nog dit jaar af te ronden.
De VCP is blij met de voorstellen van het EP waar het AI op de werkplek aangaat en hoopt dat deze in de onderhandelingen overeind blijven.