EU-voorstel heeft stevige impact op positie platformwerker
9 december 2021
Het is positief dat de Europese commissie randvoorwaarden stelt aan het gebruik van AI (kunstmatige intelligentie) om platformwerkers te managen, maar de vraag is of dit voldoende zal zijn. “De fundamentele rechten van werknemers kunnen in het geding komen, daar moeten we goed over waken. Bovendien is AI lang niet zo betrouwbaar en effectief als sommige aanbieders beweren”, zegt VCP EU-adviseur Catelijne Muller.
Besluiten en monitoren
Muller reageert op een voorstel dat de Europese Commissie deze week naar buiten heeft gebracht over het reguleren van platformwerk. Belangrijk onderdeel daarvan is het gebruik van AI om platformwerkers te managen. De commissie is van oordeel dat belangrijke besluiten zoals wie een opdracht krijgt of zijn account verliest onder bepaalde voorwaarden aan AI kunnen worden overgelaten. Hetzelfde geldt voor het monitoren van platformwerkers. Denk daarbij aan bezorgroutes van pizzakoeriers maar ook aan oog- of muisbewegingen van mensen die achter de computer zitten.
Randvoorwaarden
De Europese Commissie denkt dat het gebruik van AI toelaatbaar is als daar helder over wordt gecommuniceerd, er regelmatig evaluaties plaatsvinden en bepaalde persoonlijke gegevens buiten beschouwing worden gelaten. Verder moeten platformwerkers op de hoogte zijn wanneer AI in het spel is en moeten vakbonden worden ingelicht als AI op de werkvloer wordt geïntroduceerd dan wel aangepast.
Fundamentele rechten
EU-adviseur Catelijne Muller noemt deze randvoorwaarden een stap in de goede richting maar niet zonder meer voldoende om ‘algoritmisch management’ in goede banen te leiden. “Het is goed dat werknemers en hun vertegenwoordigers hier in een vroeg stadium bij worden betrokken, daar pleit de VCP al veel langer voor. Maar de impact van AI is niet gering, het gaat hier om fundamentele zaken als arbeidsomstandigheden, werknemersrechten en de verhouding tussen werkgevers en werknemers. AI heeft geen gezond verstand, geen enkel begrip van context en is gevoelig voor oneerlijke en soms discriminatoire uitkomsten. Terwijl je baan en loon ervan af kunnen hangen.”
Impact op arbeidsmarkt
Muller wijst er verder op dat er veel verantwoordelijkheid bij de platformwerker komt te liggen. Die moet tekst en uitleg vragen over automatische besluiten en zelf het initiatief nemen een besluit te laten herzien. Bovendien kan het voorstel van de commissie impact hebben op de arbeidsmarkt als geheel. “Nu gaat het alleen over platformwerkers. Maar dit kan ook een trend zetten voor de rol die algoritmisch management kan gaan spelen in arbeidsrelaties in het algemeen. Dit zullen we goed in de gaten houden.”
