Europa en pensioenen: hoe zit het nu?
11 juli 2016
Pensioenfondsen in de EU-landen moeten sinds 2003 voldoen aan Europese regels. Deze regels staan in de EU-richtlijn voor pensioenen (IORP). Deze richtlijn wordt binnenkort aangepast op het gebied van bestuur en communicatie. De VCP heeft gemerkt dat er veel commotie is ontstaan over deze EU-richtlijn en er onduidelijkheid is over de gevolgen voor de Nederlandse pensioendeelnemers. Volgens de VCP zijn de nieuwe regels in lijn met het belang van de Nederlandse deelnemers. Wel heeft de VCP kritiek op de manier en het moment waarop het kabinet over deze richtlijn heeft gecommuniceerd. Dat heeft geleid tot zorgen bij de pensioendeelnemers.
Sinds 2014 wordt er in Europees verband gesproken over een herziening van de IORP-richtlijn uit 2003. Sommige lidstaten hadden de wens om te komen tot geharmoniseerde kapitaaleisen vanuit de EU. Nederland heeft zich hiertegen samen met de lidstaten Ierland, Groot-Brittannië, België en Duitsland verzet. Mede door een goede lobby vanuit Nederland zijn dergelijke kapitaaleisen niet in de herziening van de IORP-richtlijn terecht gekomen. De VCP heeft zich gedurende het proces regelmatig door het Ministerie van SZW laten informeren over de herziening van de richtlijn. De uiteindelijke afspraken zijn volgens de VCP in lijn met het belang van de Nederlandse deelnemers. Er gaat geen geld van onze pensioenfondsen naar Europa als gevolg van de aanpassingen in deze richtlijn.
Wat wijzigt er als gevolg van de aangepaste richtlijn? De IORP-richtlijn voor pensioenen regelt het bestuur en de communicatie van pensioenfondsen in de EU-landen. Pensioendeelnemers krijgen jaarlijks een overzicht van hun pensioenopbouw, het Uniform Pensioenoverzicht. Hierop moeten zij straks ook kunnen zien wat hun verwachte pensioen is in een scenario dat tegenvalt. Bijvoorbeeld wanneer het slechter gaat met de economie. Nederland was al voornemens dit te gaan doen en per 1 januari 2017 treed aangepaste communicatiewetgeving in werking. Verder zorgt de richtlijn dat pensioendeelnemers drie maanden van tevoren informatie krijgen wanneer hun pensioen lager wordt. Nu is dat in Nederland nog een maand van tevoren. Verder moeten beloningen van bestuurders van pensioenfondsen openbaar worden. Net als sancties die de toezichthouder de pensioenfondsen kan opleggen. Als pensioenfondsen bepaalde taken uitbesteden, moeten zij dit melden aan hun toezichthouder. Het gaat om taken als de administratie of het beleggen van het pensioengeld. Ook ernstige misstanden bij de fondsen moeten worden gemeld bij de toezichthouder.
De richtlijn geeft voornamelijk regels voor pensioenfondsen die in het buitenland actief zijn. Als een bedrijf een Nederlandse pensioenregeling verplaatst naar een pensioenfonds in een ander EU-land, kunnen de belangen van pensioendeelnemers in het geding komen. In dat geval kan de Nederlandsche Bank dit verbieden. De herziene richtlijn geeft duidelijker aan wanneer DNB zo’n verbod kan opleggen. Bijvoorbeeld als rechten van deelnemers worden aangetast. Ook moeten de pensioendeelnemers het wettelijk recht krijgen om in te stemmen met deze verhuizing.Verder staan er bepalingen in over sociaal en duurzaam investeren van pensioengeld. Het gaat dan vooral om de communicatie daarover naar de deelnemers en gepensioneerden. Veel van die regels die er komen, gelden nu al op basis van de Nederlandse regels voor onze pensioenfondsen.
De herziene EU-pensioenregels betekenen dus niet dat er macht of bevoegdheden naar de EU overgaan. Er komt nadrukkelijk geen Europees Pensioenstelsel. Nederlandse pensioenfondsen kunnen pensioenen blijven organiseren binnen de Nederlandse pensioenwetgeving. Het pensioengeld blijft van de Nederlandse deelnemers. Er gaat geen pensioengeld naar de EU. Pensioenfondsen hoeven geen geld af te dragen aan de EU.
De verwachting is dat eind dit jaar ook het Europese Parlement instemt en de richtlijn wordt ingevoerd.
