Instemmingsrecht OR bij wijziging pensioenregeling

De ondernemingsraad krijgt instemmingsrecht op wijzigingen in de pensioenovereenkomst ongeacht de uitvoerder (ondernemingspensioenfonds, PPI of verzekeraar). Dat staat in het Wetsvoorstel bevoegdheden OR inzake de arbeidsvoorwaarde pensioen van Staatssecretaris Klijnsma (SZW) in reactie op eerdere aanbevelingen van de SER uit 2014. De VCP onderschrijft deze wijzigingen.

Er is geregeld onduidelijkheid over de rechten van de OR bij de pensioenovereenkomst, de uitvoeringsovereenkomst en de pensioenonderdelen die in bijgesloten documenten worden beschreven. Dit wetsvoorstel neemt deze lacune weg en stimuleert de OR en de ondernemer explicieter afspraken te maken over deze onderdelen. Hiermee wordt de positie van werknemers via de OR versterkt, daar er geen vakorganisaties bij de pensioenregeling zijn betrokken.

Als er afspraken in een cao over de pensioenen zijn gemaakt, heeft de OR geen instemmingsrecht. De medezeggenschap is dan geborgd doordat de vakorganisaties namens hun leden invloed hebben op de pensioenregeling. Is er geen sprake van een cao dan dient de invloed van werknemerszijde gerealiseerd te worden. Dit kan doormiddel van het instemmingsrecht van de OR. Met de wijzigingen krijgt de OR dus meer invloed op de inhoud van de arbeidsvoorwaarde pensioen. Met het wetsvoorstel zal het instemmingsrecht (art. 27 WOR) worden aangepast. Ook het recht op informatie (art.31 WOR) wordt uitgebreid. De ondernemer is hierdoor verplicht de ondernemingsraad zo spoedig mogelijk schriftelijk te informeren over voorgenomen wijzigingen van de uitvoeringsovereenkomst.

Het informatierecht komt er omdat in de praktijk blijkt dat de verdeling van de pensioenonderdelen over de pensioenovereenkomst en de uitvoeringsovereenkomst niet altijd even strikt wordt aangehouden. Indien er pensioenaspecten ten onrechte in de uitvoeringsovereenkomst worden geregeld, die van materiële invloed zijn op de arbeidsvoorwaarde pensioen dan kan de OR middels een gerechtelijke procedure stellen en bewijzen dat het betreffende uitvoeringsaspect wel degelijk de arbeidsvoorwaarde pensioen raakt en ook dan wordt dit onderdeel van de uitvoeringsovereenkomst instemmingsplichtig. In het wetsvoorstel is een niet-limitatieve opsomming opgenomen van onderwerpen uit de uitvoeringsovereenkomst die instemmingsplichtig zijn omdat zij de arbeidsvoorwaarde pensioen direct raken. Voorbeelden zijn de wijze waarop de verschuldigde premie wordt vastgesteld en de maatstaven voor en de voorwaarden waaronder toeslagverlening plaatsvindt. De VCP raadt ondernemingsraden aan deze onderdelen in overleg met de ondernemer vast te leggen in de pensioenovereenkomst in plaats van in de uitvoeringsovereenkomst zodat ze op voorhand instemmingsplichtig worden. Dit om gerechtelijke procedures te voorkomen.

De SER geeft nog een aantal aanbevelingen gericht aan sociale partners, pensioenuitvoerders en ondernemingsraden. Zo worden ondernemingsraden geadviseerd gebruik te maken van hun bestaande rechten om zich te laten scholen en pensioendeskundigen te raadplegen. De regering onderschrijft terecht deze aanbevelingen. De SER-commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) is voornemens om in reactie op deze wijzigingen in de WOR een voorlichtingsdocument op te stellen die de rol van de ondernemingsraad bij de arbeidsvoorwaarde pensioen inzichtelijker zal maken.