Kunstmatige intelligentie: impact op alle fronten

Kunstmatige intelligentie, is dat een kans of een bedreiging? Kansen zijn er zeker. En vakorganisaties moeten er mee aan de slag. Dat zijn in grote lijnen de conclusies van het VCP-symposium, dat dit jaar in teken stond van kunstmatige intelligentie, robotisering en digitalisering. Volgens VCP-voorzitter Nic van Holstein is er ook aandacht nodig voor professionals, omdat kunstmatige intelligentie ook impact heeft op hun werk.

Geen ontkomen aan
De bijeenkomst werd gehouden in een goed gevulde Raadzaal van het SER-gebouw in Den Haag. De aanwezigen zagen kunstmatige intelligentie als een bedreiging voor de werkgelegenheid, maar tegelijk overheerste de realiteitszin. Het is er nou eenmaal, dus moeten we kansen zoeken, zo kwam naar voren uit een aantal stemrondes.

Mens en machine uitwisselbaar
Het onderkennen van kansen was ook de boodschap van een van de sprekers op het symposium, Tom Plug van KPN: werken aan je toekomst doe je doorlopend, door te investeren in vakmanschap, vitaliteit en veerkracht. Onno Hoitinga van Philips Drachten onderstreepte dat samenwerking een belangrijke factor blijft. De mens blijft een onmisbare schakel. Ook Gédo Kuiper van Tata Steel Europe benadrukte daarbij het belang van de juiste skills voor de workforce 4.0. Voor een deel zijn mens en machine uitwisselbaar, zei Plug, die eraan toevoegde dat het allang niet meer om alleen ongeschoold werk gaat.

Hulpje
Alles bij elkaar een onwennig vooruitzicht, maar is het ook erg? Dat valt nog te bezien, sprak Fabian Mulder van Robot Care Systems, die liet zien waartoe robots tegenwoordig in staat zijn als het gaat om zorg voor ouderen of beveiliging. Mulder schetste een beeld waarbij een robot als een soort hulpje fungeert en werk overneemt zodat professionals hun werk beter kunnen doen.

Zorg voor professionals
Dit neemt niet weg dat we het debat over kunstmatige intelligentie serieus met elkaar moeten voeren. Want het heeft impact op meerdere fronten. VCP-voorzitter Nic van Holstein beaamde dat kunstmatige intelligentie niet alleen laaggeschoolden treft, maar professionals net zo goed. Scholing en investeren in een zogeheten Human Capital Agenda zijn daarom meer dan noodzakelijk. Ook belichtte hij de gevolgen voor de arbeidsmarkt en de samenleving als geheel. Juist vakorganisaties van de VCP moeten daarin hun rol pakken.

Discussie
Tijdens het symposium was ook volop ruimte voor de vraag hoe kunstmatige intelligentie de onderhandelingen aan de CAO-tafel zal beïnvloeden. EESC-rapporteur Kunstmatige Intelligentie Catelijne Muller leidde een boeiende discussie tussen drie vertegenwoordigers van vakorganisaties over dit onderwerp. Het gesprek ging onder meer over de risico’s die de vakorganisaties binnen het domein van de arbeid zien, en over een mogelijke shift van taken en vaardigheden en verandering in arbeidsverhoudingen. De deelnemers aan die discussie waren CMHF-onderhandelaar Jan Hut, FvOv-voorzitter Jilles Veenstra en VHP2-voorzitter Godwin van Dijk.

Award
Het symposium werd afgesloten met de verkiezing van de Professional van het Jaar. Die eer viel te beurt aan Peter Visser van de VHP2. Hij kreeg de bijbehorende Award uitgereikt uit handen van Jolien Bueno de Mesquita en Maarten Boeren, de winnaars van de afgelopen twee jaar.