Los de hardheden in de WIA op en voorkom brede stelseldiscussie

Het eindrapport van de commissie OCTAS staat daar op de agenda. De werknemersorganisaties benadrukken dat nu niemand iets opschiet met een brede stelseldiscussie.

“Het stelsel van arbeidsongeschiktheid behoeft op onderdelen forse reparatie. Een brede stelseldiscussie biedt geen oplossing voor de hardheden waar arbeidsongeschikte werknemers nu mee te maken hebben en zal oplossingen nog jaren op zich laten wachten”, zegt VCP-beleidsmedewerker Sacha Heemskerk.

‘Huidig stelsel beter’

In de brief pleiten werknemersorganisaties voor uitwerking van de eerste variant, het zogeheten ‘Huidig stelsel beter’. Deze variant biedt aanknopingspunten om het WIA-stelsel flink te verbeteren en de hardheden uit het stelsel te halen. Deze variant biedt oplossingen voor veel van de hardheden waar de werknemersorganisaties in hun witboek al jaren aandacht voor vragen. Daarnaast benadrukken FNV, CNV en VCP dat niet alle voorstellen uit de eerste variant uitgewerkt hoeven te worden, zoals het voorstel voor een ‘eenvoudige publieke verzekering voor zelfstandigen’. Dit gaat voorbij aan het bestaande en breed gedragen voorstel voor een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Met onder andere zelfstandigenorganisaties, werknemersorganisaties, werkgeversorganisaties, verzekeraars, uitvoeringsorganisaties en het kabinet, wordt al jaren hard gewerkt aan een wetsvoorstel die hopelijk binnenkort voor internetconsultatie wordt aangeboden.

Nieuwe hardheden

Ook is volgens de werknemersorganisaties het aftoppen van het voormalige loon die gebruikt wordt voor de berekening van het arbeidsongeschiktheidspercentage en de hoogte van de uitkering, volstrekt ongewenst. Hele gewone middeninkomens gaan daardoor geraakt worden. Arbeidsongeschikte werknemers met een inkomen boven het maximum dagloon (in 2024: € 71.628,00) krijgen te maken met een forse inkomensachteruitgang of hebben in enkele gevallen zelfs geen recht meer op een uitkering omdat zij op papier minder arbeidsongeschikt worden verklaard. Na inwerkingtreding van de WIA is dit onbedoelde effect juist is gerepareerd vanwege de nadelige effecten voor een specifieke groep. Met het voorstel van OCTAS zou je dit weer terugdraaien en creëer je nieuwe hardheden.

Participatiewet

De VCP heeft als onderdeel van de zogeheten Werkcoalitie, bestaande uit werknemersorganisaties FNV,CNV en VCP, Stichting Studeren & Werken op Maat, JongPIT, Ieder(in), LCR, Mind, Wij staan op! en Coalitie voor Inclusie, de oproep gedaan aan de nieuwe Tweede Kamer om met oplossingen te komen voor mensen met een arbeidsbeperking in de Participatiewet. De Commissie OCTAS heeft voor deze specifieke groep geen voorstellen aangedragen om hun positie te verbeteren. Er wordt voornamelijk verwezen naar het traject Participatiewet in Balans. Dit is volgens de Werkcoalitie een gemiste kans omdat de problemen urgent zijn en roept de nieuwe Tweede Kamer dan ook op alsnog met oplossingen te komen, in lijn met het eerdere manifest van twee jaar geleden.