19 mei 2021
De VCP is erg terughoudend met het creëren van meer keuzemogelijkheden in het huidige en het nieuwe pensioenstelsel. Het hebben van meer keuzemogelijkheden, hoe aanlokkelijk het ook klinkt, pakt meestal niet in het belang van de deelnemer uit.
Met name het stapelen van keuzemogelijkheden kunnen tot negatieve verrassingen en zeer grote nadelige financiële impact leiden. Dat zal niet leiden tot meer vertrouwen in het pensioenstelsel. Dat laat ook het onderzoek naar meer keuzemogelijkheden van PWC zien, dat vorige week in opdracht van minister Koolmees zonder standpuntbepaling met een begeleidende brief aan de Tweede Kamer is verstuurd.
“De VCP is blij dat dit onderzoek er ligt. Wij verwachten dat politieke partijen die dit soort keuzes voorstaan nog wel twee keer achter hun zullen oren krabben voordat ze hier nog een keer hun politieke wensen over op tafel te leggen”, zegt VCP-beleidsmedewerker Klaartje de Boer.
Keuze voor de pensioenuitvoerder
Keuze voor het beleggingsprofiel met meer of minder risico of met meer of minder groen beleggen
Keuze voor voortijdig aanwenden van pensioenvermogen, bijvoorbeeld voor aflossen eigenwoningschuld
Keuze voor een tijdelijk lagere premie-inleg, meer inkomen nu en een lager pensioen later
Aan alle vier de vormen kleven voornamelijk nadelen. Een van de belangrijkste politieke wensen, het aankopen van een woning, wordt voor jonge starters bij het vroegtijdig aanwenden van pensioenvermogen wellicht zelfs moeilijker, omdat ouderen aanzienlijk meer pensioenkapitaal bezitten. Dat zal de marktprijzen alleen maar verder doen oplopen. Een vrije keuze van uitvoerder staat haaks op het collectief en solidair kunnen delen van risico’s tussen generaties en zal leiden tot forse kostenstijgingen ten koste van het pensioenresultaat en de verplichtstelling onder druk zetten. Een lagere premie nu leidt tot een fors pensioenverlies later.
Een rekenvoorbeeld uit het onderzoek laat zien dat 5000 euro nu leidt dat er later 40.000 euro minder pensioen is. En keuzes voor het beleggingsprofiel zullen mensen maar in een paar gevallen weloverwogen kunnen maken, de meeste mensen kennen immers een lage pensioengeletterdheid. Niet doen dus deze vormen van keuzevrijheid, zegt de VCP, die principieel van mening is dat pensioen uitgesteld inkomen voor later is en dat keuzemogelijkheden zoals hier benoemd daar haaks op staan.
Het huidige pensioenstelsel kent al een heel aantal keuzemogelijkheden waar deelnemers vaak nog niet of nauwelijks van op de hoogte zijn. Zoals een hoog-laag pensioen, (eerste jaren wat meer en later wat minder), of de mogelijkheid met deeltijdpensioen te gaan. De VCP vindt het belangrijker dat de thans bestaande keuzemogelijkheden goed worden uitgelegd en worden benut door pensioendeelnemers en dat pensioenuitvoerders hier hun primaire focus op hebben dan veel kosten moeten aan maken voor nieuwe vormen. In het nieuwe pensioenstelsel komt er immers een nieuwe open norm bij om deelnemers bij deze keuzes explicieter te begeleiden.