Sociaal veilig samen werken: een reflectie

Deze gepolariseerde manier van omgaan met dit soort kwesties laat zien hoe belangrijk het is dat organisaties meer oog hebben voor hun werknemers, goed beleid hebben en niet paniekerig doen wanneer er meldingen komen. Veel zaken die de afgelopen tijd aan het licht zijn gekomen waren ook fout in het verleden. De meldingsbereidheid was laag en zij die benadeeld werden spraken zich niet uit. De wereld en ook de werkvloer zijn veranderd, er wordt niet meer geaccepteerd dat er over grenzen heen gegaan wordt, terwijl vroeger deze mensen er eerder voor kozen om het hoofd naar beneden te doen en gewoon door te werken.

Emancipatie van allen

De emancipatie van alle werkenden is een groot goed. Het is niet iets om bang voor te zijn, of boos over te worden. Het is een uitnodiging voor ons allen om na te denken over hoe ons gedrag een ander beïnvloedt en waarom dat wellicht verandering behoeft. Dit is wat ons een samenleving maakt. We moeten samen leven, samen werken, en dus ook accepteren dat er grenzen zijn voor anderen die jij kan overschrijden. De diversiteit van de samenleving is met de tijd ook steeds meer op de werkvloer gekomen. Dit maakt het voor leidinggevenden extra uitdagend hoe om te gaan met dit soort situaties. Tegelijk laat veel onderzoek ook zien dat leidinggevenden een sleutelrol hebben. Ze zijn in de helft van de gevallen de oorzaak van de sociale onveiligheid of ze grijpen onvoldoende in.

Een gezamenlijke zoektocht

De zoektocht hoe samen te leven en te werken is een verhitte discussie geworden en dat op zich maakt het sociaal onveilig en zorgt voor een slechte arbeidsomstandigheid en verlies aan productiviteit. Het is belangrijk dat ieder bij zichzelf te rade gaat hoe we onderdeel kunnen zijn van de oplossingen. Werkgevers en werknemers kunnen samen afspraken maken over omgang op de werkvloer; wat is het gewenste gedrag, waar liggen onze grenzen? Er kunnen afspraken gemaakt worden over het beleid rondom arbeidsomstandigheden en welke consequenties overtredingen hebben. Wat gebeurd er als er meldingen komen? Het betekent niet dat er geen kritiek of feedback meer mag zijn. Werkend of studerend, kritiek is een wezenlijk onderdeel van beter worden en ontwikkelen. Ook ik ken de verhalen waar zelfs normale kritiek of correcties worden gezien als sociaal onveilig. Helaas zijn er ook mensen die misbruik proberen te maken van dit soort situaties.

Wat kunnen we doen?

Ga het gesprek open aan. Wees niet bang voor kritiek of jezelf te ontwikkelen. Leidinggevenden probeer ook leiding te geven vanuit het empowerment en empathie. Er kunnen trainingen gevolgd worden zowel voor de leidinggevenden als de werkenden, maar bovenal is het belangrijk dat er naar elkaar geluisterd wordt. Wat zegt de ander en waarom. Ook dit is een leven lang ontwikkelen.

Wilt u stappen zetten in uw organisatie? Spreek met uw leidinggevende of collega’s, spreek met vertrouwenspersoon, ondernemingsraad/personeelsvertegenwoordiger of uw vakbond en bekijk de handreiking grensoverschrijdend gedrag van de regeringscommissaris of gebruik bijvoorbeeld de wegwijzer ongewenst gedrag. Hou je je bezig met gezond en veilig werken in uw organisatie en heb je een vraag? Stel die aan het SER Arboplatform!

Werk je bij de overheid en wil je meer weten over dit onderwerp? Bezoek dan het Nationaal Ambtenarencongres op 14 maart, georganiseerd door CMHF Overheid en A+O fonds Rijk.