Transities van energie en grondstoffen moeten hand in hand
16 september 2022
Om de grote duurzaamheidsopgaven op te lossen moeten de energietransitie en de grondstoffentransitie in gezamenlijkheid worden aangepakt. Dat gebeurt nu nog onvoldoende. De SER schrijft dat in de verkenning Evenwichtig sturen op de grondstoffentransitie en de energietransitie voor brede welvaart, die vandaag is vastgesteld. De klimaatdoelen kunnen niet bereikt worden als we niet veel efficiënter omgaan met grondstoffen.
Samenhangend beleid en heldere doelen
De manier waarop we omgaan met energie, grondstoffen en materialen leidt tot klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en milieuproblemen. De transities van energie en grondstoffen kunnen niet los van elkaar worden gezien. Het doel van de energietransitie is minder opwarming van de aarde. De grondstoffentransitie richt zich op een 100% circulaire economie in 2050 ten gunste van klimaat, biodiversiteit en de leefomgeving. Om de doelstellingen van beide transities in 2050 te halen, is een evenwichtige aanpak van beide transities nodig. De SER noemt in de verkenning een reeks noodzakelijke voorwaarden om beide transities te realiseren. Daaronder zijn: een hoogwaardig hergebruik van grondstoffen en materialen, een hoogwaardige inzet van biogrondstoffen en verduurzaming van internationale ketens. Samenhangend beleid is cruciaal en er moet sprake zijn van heldere doelen.
Rechtvaardigheid en betaalbaarheid
Volgens de SER zijn de energietransitie en de grondstoffentransitie alleen haalbaar en houdbaar wanneer er ook aandacht is voor ‘rechtvaardigheid’. Daarbij is onder meer aandacht nodig de inkomens en vermogens van huishoudens, arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden van werknemers en een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten van de transities. De VCP, die aan de verkenning heeft meegewerkt, spreekt van een evenwichtig document, met ook terechte aandacht voor de betaalbaarheid en houdbaarheid van de voorstellen. Het kabinet moet daar meer oog voor hebben bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid. “De energiecrisis trekt nu een te grote wissel op de portemonnee van veel huishoudens”, zegt beleidsmedewerker Amerik Klapwijk. “Willen we de problemen adequaat aanpakken, dan moet er juist ook aandacht zijn voor de sociaal-economische aspecten.” Klapwijk wijst in dat verband ook op nieuw onderzoek van vakorganisatie De Unie over koopkracht en bestedingsruimte. Daaruit blijkt onder meer dat de onzekerheid over de toekomstige uitgaven en het gevoel van machteloosheid is toegenomen.
