Vast of flex: iedereen moet veilig kunnen werken

13 december 2019

Door de verscheidenheid aan arbeidscontracten kan er onduidelijkheid ontstaan over de regels voor gezond en onveilig werken. Zo doen flexwerkers zoals uitzendkrachten vaker gevaarlijk of fysiek zwaar werk dan werknemers in vaste dienst, en hebben vaste werknemers op hun beurt vaker veel en emotioneel zwaar werk. Werknemers én werkgevers moeten daarom weten wat hun rechten en plichten zijn, én de wet naleven, zegt de SER in de verkenning “Diversiteit arbeidsrelaties en arbeidsomstandigheden”, die vandaag wordt vastgesteld.

Gevaarlijk werk onder flexwerkers

Uit de verkenning blijkt dat het type contract van invloed is op de arbeidsomstandigheden. In de wet staat dat veiligheidsmaatregelen zoals beschermende kleding of toegang tot een bedrijfsarts voor alle werkenden gelden, ongeacht de vorm van het arbeidscontract. Maar de praktijk is vaak anders. En dat terwijl steeds meer mensen een flexcontract hebben of zelfstandige is. “De wet is helder: de arbeidsrelatie maakt voor het stelsel van gezond en veilig werken niet uit”, zegt VCP-beleidsmedewerker Amerik Klapwijk. “Helaas blijkt uit de cijfers toch duidelijk een verschil in de gezondheid en veiligheid van werknemers in de verschillende contractsvormen. Het zou goed zijn als werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen en zich als goed werkgever opstellen voor alle werknemers.”

Onduidelijke verantwoordelijkheden, rechten en plichten

Voor wie geen vast werkcontract met een vast aantal uren heeft, kan het onduidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Ook voor de werkgever kan dat onduidelijk zijn. Soms weten werkenden en werkgevers niet goed wat hun rechten en plichten zijn. Daardoor kan bijvoorbeeld de ene werkende betere toegang hebben tot de bedrijfsarts dan de andere, of worden niet alle veiligheidsvoorschriften goed nageleefd. Daarmee ontstaan risico’s op beroepsziekten en arbeidsongevallen.

Arbovoorschriften naleven

De SER doet in de verkenning vier aanbevelingen. Werkgevers en werknemers moeten zich meer bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheden voor gezond en veilig werken. Dan kunnen alle partijen de bestaande arbovoorschriften beter naleven. De Inspectie SZW heeft capaciteit nodig voor handhaving, samen met andere overheidsinstanties. Daarnaast vindt de SER dat er in de eerstelijns gezondheidszorg meer aandacht voor arbeidsomstandigheden moet zijn. Tenslotte kunnen sectoren en bedrijven gezamenlijk aanvullende afspraken maken over goede arbeidsomstandigheden die gelden voor álle werkenden.