VCP heeft zorgen over positie van de platformwerker
8 februari 2022
Het voorstel van de Europese commissie om platformwerk te reguleren rammelt aan diverse kanten. Het is zeer de vraag of platformwerkers hiermee de adequate bescherming zullen krijgen zoals de commissie zelf denkt. Bovendien zijn er grote risico’s op het gebruik van algoritmes en kunstmatige intelligentie bij het managen van platformwerkers.
Werknemers
Dat zegt de VCP in een brief aan de Tweede Kamer, die komende donderdag over het voorstel debatteert. De Europese commissie maakt met dit voorstel van platformwerkers eigenlijk een aparte categorie werknemers, maar volgens de VCP is er geen enkele reden om dat te doen. “Veel platformbedrijven zijn gewoon werkgevers en de platformwerkers gewoon werknemers. Dat het werk op een andere manier is georganiseerd, maakt hun positie niet anders dan die van elke andere werknemer en dus moeten ze ook niet anders behandeld worden”, zegt VCP-beleidsmedewerker Amerik Klapwijk, die waarschuwt voor precedentwerking waar anderen misbruik van kunnen maken.
Algoritmen
De VCP wijst in de brief verder op de risico’s van zogeheten algoritmisch management, dat op brede schaal in het platformwerk wordt toegepast. “Daarin gaan platformbedrijven heel ver: van het maken van roosters tot aan monitoren en ‘scoren’, door het volgen van oogbewegingen en zelfs demotie of ontslag. Het Richtlijnvoorstel dreigt deze manier van managen te legitimeren en daarmee geldend recht onder druk te zetten”, zegt Catelijne Muller, gespecialiseerd in AI en medeopsteller van de Europese Richtlijnen voor Verantwoorde AI.
Gegeven
“Het punt is dat de Europese Commissie algoritmisch management als een gegeven ziet, terwijl de implicaties verstrekkend kunnen zijn. Iemands baan kan ervan afhangen, en dat terwijl AI-systemen geen gezond verstand of begrip van context hebben. AI is daarbij ook nog eens vatbaar voor oneerlijke en zelfs discriminerende uitkomsten. Daarbovenop legt de commissie de verantwoordelijkheid bij de werknemer. Als AI bepaalt dat je wordt ontslagen, moet je zelf om uitleg vragen. Dit staat op gespannen voet met het ontslagrecht. Werkgevers kunnen zich zo verschuilen achter AI.”
Randvoorwaarden
De Europese Commissie stelt in het voorstel wel randvoorwaarden aan het gebruik van AI, maar de VCP twijfelt sterk of dat voldoende is zolang niet helder is wat de impact is op de bestaande wetten en regels, en op de platformwerkers zelf. De VCP vreest met dit voorstel voor aantasting van bestaande werknemersrechten. Het kan leiden tot rechtsonzekerheid en ondermijning – of zelfs ontduiking – van bestaande regels. Een ander punt van zorg is dat het voorstel ook kan worden uitgebreid naar de rest van de arbeidsmarkt. De commissie heeft zelf al aangegeven dat dit tot de mogelijkheden behoort.
