Wet ‘Werken Waar je Wilt’ keihard nodig

15 september 2023

Het is hard nodig dat werknemers meer te zeggen krijgen over de plek waar ze werken om bijvoorbeeld werk en zorg beter te kunnen combineren, dat staat een brief die VCP, FNV en CNV naar de Eerste Kamer hebben gestuurd. Op 12 september wordt daar het wetsvoorstel ‘Werken waar je Wilt behandeld. VCP, FNV en CNV vinden het belangrijk dat ook de Eerste Kamer voor het wetsvoorstel stemt. Als deze wet wordt aangenomen, kan de werkgever een verzoek om de arbeidsplaats te wijzigen alleen nog weigeren wanneer dit redelijkerwijs niet van de werkgever verlangd kan worden. Deze wet is hard nodig: een kwart van alle thuiswerkers wordt verplicht om weer naar kantoor te komen, blijkt uit recent onderzoek.

Huidige wet biedt minder kans op hybride werken
Het wetsvoorstel is in lijn met het SER-advies Hybride werken uit 2022. Daarmee is er zowel onder werkgevers als werknemers veel draagvlak voor deze wet. De SER stelde toen dat de huidige Wet Flexibel Werken uit 2015 nog niet genoeg zeggenschap geeft aan werknemers over waar ze werken en dat daarmee de kansen op hybride werken worden belemmerd. Ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) pleitte in 2020 voor meer grip op werk en leven door mensen meer zeggenschap te geven. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) benadrukte daarnaast dat ‘werken waar je wilt’ belangrijk is voor de kwaliteit van werk en dat het belangrijk is daarbij extra aandacht te geven aan die werknemers waarvoor die zeggenschap niet vanzelfsprekend is.

Volgens VCP-voorzitter, Nic van Holstein mag dat laatste niet over het hoofd gezien worden: “Het is zaak dat óók mensen in bijvoorbeeld zorg, onderwijs en veiligheid hun werk af en toe thuis moeten kunnen doen als het werk zich daarvoor leent. Bijna elk beroep kent administratieve taken en die kun je ook veilig en rustig elders doen. Daarnaast biedt deze wet ook de mogelijkheid om juist wel op kantoor te kunnen werken als de werkgever thuiswerken probeert af te dwingen.”

Laagbetaalde (flex)werknemer ervaart minder keuzevrijheid
De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt voor wie het mogelijk en niet mogelijk is om (deels) thuis te werken. Voor de werknemers waarbij het wel mogelijk is moet een goede balans tussen thuiswerken en op kantoor mogelijk zijn. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: “Vooral mensen met een flexcontract of laagbetaald werk hebben te weinig te zeggen over waar ze werken. Deze wet vergroot de zeggenschap van werknemers, geeft ze een stok achter de deur en is goed voor de werk-privébalans.”

Van willekeur naar wet
Niet alleen de scheve verhouding tussen beroepsgroepen baart de bonden zorgen. Ook de machtsverhouding tussen werkgever en werknemer bij de keuze van werkplek is nu niet goed geregeld. Ondanks dat uit een onderzoek van werkgeversvereniging AWVN blijkt dat veel werkgevers al afspraken maken over thuiswerken is een wetswijziging nog steeds noodzakelijk. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat steeds meer werkgevers hun medewerkers verplichten om weer naar kantoor te komen. “80% van de werknemers werkt graag hybride, 42% werkt het liefst thuis. Voor 63% helpt thuiswerken om gezond te kunnen blijven werken. 68% werkt thuis efficiënter en effectiever dan op kantoor. Thuiswerken zorgt daarnaast voor minder file-stress en minder CO2-uitstoot’ aldus Piet Fortuin, CNV-voorzitter.