Pensioenblog: Fabian Ouwehand VCP Young Professionals pensioenwoordvoerder

10 januari 2023

In de drukte voor de feestdagen is het veel Nederlanders waarschijnlijk ontgaan, maar Nederland is een stap dichterbij een nieuwe Pensioenwet gekomen. De Tweede Kamer heeft vlak voor het kerstreces ingestemd met de Wet Toekomst Pensioenen. Er is door de Kamer lang bij stil gestaan, veel langer dan tegenwoordig gebruikelijk is. Als je de lange weg erheen het afgelopen decennium niet meerekent, heeft de Kamer er negen maanden over gedaan. In drie hoorzittingen, vijf wetgevingsoverleggen, één artikelgewijze behandeling en honderden aan Kamervragen en brieven, is het hele alfabet van deze wet de revue gepasseerd. Of dit een beter product heeft opgeleverd, verschillen de meningen zeer. Maar grondig was het zeker.

Dichtbij het vuur
De VCP en haar ledenorganisaties hebben zich al lang tegen de totstandkoming van de wet aan bemoeit. Met steeds een helder doel, een nieuw pensioenstelsel dat evenwichtigheid tussen de generaties bevordert en een toereikend pensioen voor iedereen zoveel mogelijk stimuleert. De zekerheden van het oude systeem (garanties op basis van dekkingsgraden) hadden het draagvlak na vele jaren geen stijging met de inflatie danig ondergraven. Het nieuwe systeem beoogt meer vertrouwen te wekken door minder te beloven en meer te laten zien. Goede tijden en slechte tijden zullen sneller te zien zijn in het saldo van ieders pensioenpot. Op basis van hoe pensioenfondsen de afgelopen jaren hebben belegt met onze pensioenpotten levert dit de verwachting op dat het in het algemeen meer plussen dan minnen gaat opleveren.

Ja beste lezer, ik heb als pensioenwoordvoerder van VCP Young Professionals (VCP YP) ook mee mogen draaien in bovenstaande carrousel. Dit deed ik in gesprekken in de Werkgroep pensioenen van de stichting van de Arbeid, de werkgroepen binnen de VCP en haar organisaties en in gesprekken met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Steeds wordt hier gevraagd wat jongeren er allemaal van vinden. Eerlijk antwoord zou zijn, niet veel, omdat het de gemiddelde jongeren tot heden weinig interesseert en daarom maakt het dit niet makkelijk om een duidelijk geluid te laten horen. Het select gezelschap jongeren dat binnen VCP YP (en in dat kader, Nederland) zich wel uiten over pensioenonderwerpen geven gelukkig duidelijke input aan mij mee. Het nieuwe systeem moet voor jongeren vooral eerlijker voelen en vooral zijn. Ook wordt benadrukt dat de communicatie richting jongeren goed moet zijn zodat jongeren weten wat de nieuwe Pensioenwet voor hen gaat betekenen. Het Pensioenlabel van de VCP/VCP YP is daarvoor een mooi instrument.

Goede compensatie belangrijk
De nieuwe wet levert een gemengd beeld. Het individualistische pensioenpotje helpt iedereen zicht te houden dat er ook echt voor het pensioen gespaard wordt. Het systeem kent enkele schokdempers, solidariteitsreserve, gezamenlijk beleggen door pensioenfonds, maar of dat voldoende is om geluk en pech voldoende uit te smeren in de tijd weten we pas als het nieuwe systeem er is. Jongeren zouden ook meer pensioen moeten opbouwen, omdat nu nog te veel jongeren in flexibele arbeidscontracten zitten waar pensioenopbouw niet gegarandeerd is. Terwijl in het nieuwe systeem dit juist vanaf het begin gaat lonen.

De doorsneesystematiek waardoor jongeren met hun inleg deels de pensioenopbrengst van ouderen sponseren verdwijnt. Dit doet recht aan een veelgehoorde klacht dat dit oneerlijk voelde. Het afschaffen kent echter verliezers, dat zijn de veertigers en vijftigers die wel doorsneepremie betaald hebben, maar niet gaan ontvangen. Compensatie vindt iedereen een goed idee, dit staat echter niet in de wet. Ik heb hier zelf in de gesprekken waar ik aan deel mag nemen steeds een belangrijk punt van gemaakt en blijf dit doen. Ik kom weer bij jullie terug zodra de pensioenwet zijn gang gaat maken door de Eerste Kamer.